Ong vò vẽ hay còn gọi là ong mặt quỷ, đây là loài có kích thước lớn nhất và hung hăng nhất trong họ nhà ong bắp cày. Có một số người mất đi cả mạng sống vì bị ong vò vẽ đốt. Nguy hiểm là vậy nhưng loài ong này cũng có rất nhiều điểm hay ho và thú vị đấy, hãy cùng haoanbook tìm hiểu về loài ong này trong bài viết dưới đây nhé.
Ong vò vẽ là ong gì? Có độc không?
Ong vò vẽ có tên khoa học là Vespa affinis, là một loài ong có kích thước lớn rất phổ biến ở khu vực châu Á và các nước cận nhiệt đới.
Cũng như các loài ong khác (trừ ong mật), ong vò vẽ có độc được truyền thông qua chiếc kim nhọn dưới phần bụng (ngòi ong), đây là loại độc khá mạnh, có thể khiến người bị đốt nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời.
Xem thêm: Ong bắp cày là gì? Họ nhà ong này có gì đặc biệt?
Ong vò vẽ phân bố ở đâu?
Loài ong là loài côn trùng khá thích những nơi ấm áp, nên chúng thường phân bố tại Châu Á nhiệt đới và cận nhiệt đới. Bạn có thể tìm thấy loài ong này nhiều nhất ở Sri Lanka, Hồng Kông, Đài Loan, Lào, Việt Nam, Thái Lan, Philippines và Malaysia.
Những đặc điểm thú vị của ong vò vẽ
Ong vò vẽ là loài côn trùng có kích thước trung bình khoảng từ 22 mm cho đến 30 mm. Trong đó ong thợ có kích thước cơ thể nhỏ nhất từ 22 đến 25 mm, ong đực lớn hơn một tí từ 26 đến 27 mm. Riêng ong vò vẽ chúa là con có kích thước lớn nhất với chiều dài cơ thể lên đến 30 mm, thậm chí một số nơi đã ghi nhận ong chúa có kích thước lên đến 55 mm.
Ong vò vẽ có vòng “eo” thon ở giữa ngực và bụng, đây là đặc điểm nhận biết dễ nhất để tránh nhầm lẫn với các loài ong khác. Chúng thường có màu nâu vàng hoặc màu trắng tuỳ nơi.
Loài ong này được ông cha ta gọi là ong mặt quỷ vì khuôn mặt của nó trông rất dữ tợn, đúng như vậy, bản tính của loài ong này rất hung hăn và hiếu chiến. Nó có thể tấn công bất cứ loài vật nào tới gần tổ của nó, tuy vậy loài ong vò vẽ Châu Âu lại rất hiền, chúng ít khi tấn công trừ khi bạn phá tổ của nó. Nhưng tốt nhất bạn đừng có dại dột thử phá tổ ong nhé, cho dù là loài nào đi chăng nữa thì vết đốt của nó cũng rất nguy hiểm đấy, chơi với ong thì có ngày bố mẹ nhận không ra là thật đấy =)).
Tổ của những con Vespa affinis thường xây trên cây cao hoặc trong bụi cây rậm rạp hoặc dưới mái nhà, đa số những tổ được xây ở vùng nhiệt đới có hình dạng quả lê hoặc hình giọt nước, còn ở những vùng cận nhiệt đới thì tổ lại thường có hình bầu dục với đỉnh tròn, nó xuất hiện rất nhiều trong các bộ phim hoạt hình nổi tiếng như Tom & Jerry hay Doraemon. Một tổ ong lớn có thể đạt kích thước lên đến 60 cm chiều dài tại các vùng nhiệt đới. Ong vò vẽ không làm mật trong tổ.
Ong vò vẽ thường ăn gì?
Vespa affinis rất thích kiếm ăn ở những khu vực hoang vắng như đồng cỏ, rừng hay đất hoang, loài ong này có chế độ ăn uống cực kỳ đa dạng. Lúc thì chúng thích hút nhựa cây giàu carbohydrate, lúc thì hút mật hoa như những “chị ong nâu” khác, thậm chí chúng còn ăn trái cây và nước bọt của những con ấu trùng tiết ra. Ong vò vẽ sẵn sàng đánh nhau để tranh giành nơi kiếm ăn và giết các loài ong hay côn trùng khác như ong mật, ruồi để lấp đầy chiếc bụng đói.
Vòng đời của ong vò vẽ
Cũng như các loài ong khác, vòng đời của Vespa affinis cũng trải qua 4 giai đoạn là trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành.
Giai đoạn trứng
Ong chúa sẽ đảm nhận nhiệm vụ dự trữ tinh trùng, chúng chỉ thực hiện giao phối 1 đến 2 lần trong đời (đa số là một lần, rất chung thuỷ) sau đó chúng sẽ chỉ tập trung vào nhiệm vụ đẻ trứng sinh sản trong suốt phần đời còn lại để xây dựng vương quốc của mình.
Giai đoạn ấu trùng
Trứng sau 3 ngày sẽ nở thành ấu trùng có hình dáng như con giòi màu trắng đục “trần truồng” không chân, không mắt, không râu, không cánh và không ngòi,… nói chung là chưa có bộ phận nào như của con ong cả.
Ấu trùng chỉ có phần miệng để ăn thức ăn từ các ong thợ cung cấp, các “bảo mẫu” ong thợ này cực kỳ chăm chỉ và có trách nhiệm đấy nhé. Trong suốt giai đoạn ấu trùng này, chúng có 5 lần lột xác để phát triển.
Giai đoạn nhộng
Sau khoảng 5 ngày ở giai đoạn ấu trùng, chúng sẽ tiến hoá thành nhộng, giai đoạn này chúng cần sự chăm sóc đặc biệt từ các “bảo mẫu” ong thợ, những con nhộng sẽ được uống sữa từ con ong chúa tiết ra.
Nhờ được chăm sóc kỹ lưỡng nên nhộng ong vò vẽ có thể thu hoạch để làm thuốc trong y học với những tác dụng hữu ích như giảm đau, chống nôn mửa, tăng cường sinh lực và cơ bắp.
Giai đoạn trưởng thành
Chỉ sau 2 ngày, nhộng sẽ lột xác thành ong, ong cũng có 2 giới tính là đực và cái, nhưng chỉ có con ong cái hoàn chỉnh và lớn nhất mới được trở thành ong chúa trong tương lai, còn tất cả ong cái còn lại và ong đực sẽ trở thành ong thợ để tham gia sản xuất và xây dựng tổ ấm.
Ong vò vẽ có tuổi thọ dài ngắn khác nhau theo từng cấp bậc, ví dụ ong chúa là con sống lâu nhất, tuổi thọ của nó có thể lên đến 3 năm, ong cái là những con ong chưa hoàn chỉnh phải lao động bên ngoài, trung bình nó sống được 6 tháng. Còn ong đực có tuổi thọ ngắn nhất chỉ 2 đến 6 tuần mà thôi, nó sẽ chết ngay sau khi giao phối với ong chúa.
Độ nguy hiểm của ong vò vẽ
Loài Vespa affinis rất hung hăn, nọc độc của nó có thể khiến bạn sốc phản vệ và nguy hiểm đến tính mạng nếu không điều trị sớm. Có một điều mà loài ong này “pro” hơn các loài ong bình thường khác, đó chính là phần ngòi của ong vò vẽ không có ngạnh, nhờ đó mà chúng có thể đốt nhiều lần mà không sợ bị mất ngòi, trong khi các con ong khác (ví dụ ong mật) sau khi đốt sẽ dính ngòi tại vết đốt luôn, mà ngòi lại kết nối với ruột của chúng nên nó sẽ chết sau khi tấn công mục tiêu.
Ong Vespa affinis bị thu hút bởi mùi mồ hôi do con người tiết ra hoặc khi thấy người chạy, do đó chúng sẽ đuổi theo bạn và phát ra tín hiệu pheromone để kêu gọi 500 anh em khác dí theo hội đồng bạn luôn. Sau khi chất độc vào cơ thể, nó sẽ gây ra một loạt phản ứng như đau nhức, phù nề, nổi mề đay, nếu bị sốc phản vệ thì khả năng bạn đi gặp Diêm Vương sau 15 phút, độ nguy hiểm còn tăng lên khi loài ong này có thể rút ngòi ra để đốt thêm nhiều lần nữa, do đó đừng dại dột mà chọc loài ong này nhé.
Loài Vespa affinis có thể dùng để ngâm rượu để điều trị một số bệnh như u nhọt, động kinh hay thấp khớp. Nhưng để bắt loài ong này, hãy trang bị một bộ áo quần kín toàn thân và nhớ đội nón có tấm lưới chắn trước mặt rồi mới hành động nhé.
Bị ong vò vẽ đốt nên làm gì?
Nếu không may bị loài này đốt, trước hết bạn cần chạy xa khỏi tổ của chúng, nếu chúng vẫn đuổi theo thì hãy lấy áo, đuốc lửa để đuổi chúng đi. Sau đó rửa sạch vùng da bị đốt bằng xà phòng và nước ấm, bôi lên da dung dịch sát trùng như Povidine 10% hoặc cồn 70 độ mỗi ngày 2 lần, bạn có thể tìm mua những thứ này tại hiệu thuốc gần nhất. Uống nhiều nước để thúc đẩy cơ thể loại bỏ độc tố, chườm lạnh lên vết đốt để giảm đau sưng, nếu diễn biến nặng thêm thì cần nhanh chóng đi đến cơ sở y tế gần nhất để theo dõi và điều trị kịp thời.
Ong vò vẽ làm tổ trong nhà tốt hay xấu?
Thông thường sau khi đọc xong bài này, với đặc tính hung dữ và nguy hiểm của nó thì ắt hẳn nhiều bạn sẽ lo sợ những điều xui rủi nếu có tổ ong vò vẽ trong nhà mình. Tuy nhiên ong vò vẽ làm ổ trong nhà lại là điềm báo thịnh vượng và là điểm đến của nhiều sự tốt lành đấy. Loài Vespa affinis này thường làm tổ lộ thiên và thích “xây nhà” tại những nơi có độ ẩm cao hay nhiều bóng râm (trong phong thuỷ thể hiện khí âm), còn loài ong này mang nguồn năng lượng dương rất dồi dào vì vậy sự xuất hiện của chúng sẽ mang lại sự cân bằng âm dương cho gia đình bạn. Vì vậy nếu thấy tổ của chúng thì bạn đừng lo lắng nhé.
Trên đây là những kiến thức thú vị về ong vò vẽ mà Haoanbook hân hạnh mang đến cho các bạn, hi vọng qua bài viết này bạn đã biết thêm nhiều điều bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng mình để đọc thêm nhiều kiến thức bổ ích khác nữa nhé.